Fysiek domein

We sturen op een woningaanbod dat aansluit bij de vraag

Wonen is een van de belangrijkste basisbehoeften. Zwolle is een mooie woonstad en dat willen we graag verder versterken. In de Woonvisie van 2017, die nog steeds van kracht is, zijn 4 ambities geformuleerd. Zwolle is een:  

• Sterke groeistad (aantrekkelijke woon, werk, en leefstad).  
• Vernieuwende woonstad (ruimte voor vernieuwing).
• Solidaire leefstad (prettig zelfstandig wonen).
• Duurzame Deltastad (waterbewust en toekomstbestendig).

Deze vier ambities zijn leidraad in het ontwikkelperspectief van Zwolle de komende jaren. Belangrijkste doel is dat we een (t)huis bieden voor iedereen, een fijne plek om te wonen en te leven; betaalbaar, veilig en gezond. En we willen de stad verder versterken als stedelijk hart van deze regio en Noord Oost Nederland. Zwolle kent als bereikbare woonstad een aantrekkingskracht, zowel van binnen als buiten de Regio.  We zien dat terug in de migratiecijfers en de verwachte groeiprognoses voor Zwolle. De aantrekkelijkheid van Zwolle gaat hand in hand met een aantrekkelijk werk en leefmilieu. Behoud van een sterke economische positie, culturele positie, vernieuwd mobiliteitssysteem en verrijking van de groene en blauwe structuren zijn voorwaardelijk in de aantrekkelijkheid van onze woonstad.

In de verstedelijkingsstrategie Regio Zwolle is het ontwikkelperspectief van de regio ten aanzien van wonen samen met andere opgaves als mobiliteit, economie en klimaat uitgewerkt. Regio Zwolle heeft de ambitie om tot 2040 tot 50.000 woningen toe te voegen aan de regio, in specifieke (hoog)stedelijke woon- en leefmilieus. In de verstedelijkingsstrategie is opgenomen dat er daarvan 15.000 tot 25.000 woningen terechtkomen in Zwolle, waarvan we ons in de periode tot 2030 richten op een toename met 10.000 woningen.  

Als uitwerking van de verstedelijkingsstrategie ten aanzien van wonen is het Toekomstbeeld wonen Regio Zwolle opgesteld.   
In het kader van de aanvulling op de Zwolse Omgevingsvisie is ten behoeve van de bouwsteen Wonen een specifiek toekomstbeeld voor de stad Zwolle uitgewerkt tot 2050. Deze bouwsteen dient als input voor de aanvulling op de Omgevingsvisie

Sterke groeistad
De woonbehoefte in Zwolle is groot en de druk op de sociale huursector neemt steeds verder toe. Stadhagen is de laatste uitbreidingswijk en de focus voor de woningproductie ligt voor het merendeel in de bestaande stad. Hierbij gaat het vaak om transformatie van gebieden die de gebiedsontwikkeling complex maakt. De sterk gestegen bouwkosten en de marktomstandigheden zijn daarnaast debet aan de vertraging in de woningproductie. Ondanks de druk op de markt blijven we ook sturen op vernieuwende woningconcepten.
De Betaalbaarheidsagenda is kader stellend voor de woningbouwprogrammering.  Het doel is om voldoende betaalbare woningen te realiseren en te behouden en huishoudens met een relatief laag inkomen een grotere kans te geven op een betaalbare woning. Het programma bestaat uit drie onderdelen: aanbod vergroten, stimulerende en beschermende maatregelen, nieuwe concepten die snel zijn te realiseren. In dit kader worden er in 2024-2025 circa 200 flex- en transformatiewoningen aan de woningvoorraad toegevoegd. 30% van deze woningen worden toegewezen aan statushouders.

Vernieuwende woonstad
Binnen de groei wil Zwolle de woonopgave vernieuwen en innoveren. Nieuwe woonbehoeftes ontstaan en verschillende maatschappelijke, economische, financiële ontwikkelingen vragen om innovatie. Wonen en zorg, wonen en werken, wonen en delen van voorzieningen, collectief wonen, betaalbaar wonen, beschermd wonen, circulair wonen en leven etc.  De gemeente wil inwoners meer ruimte en locaties bieden voor collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO). Verder bieden we ondersteuning bij de ontwikkeling van wooncoöperaties. We bieden ruimte aan experiment onder andere in het ‘Woonlab betaalbaar wonen’ en ‘Living lab circulair bouwen’.  

Solidaire leefstad
We werken samen aan een integrale aanpak voor wonen, zorg en welzijn. Hiervoor is een programma Wonen en Zorg opgesteld. Die aanpak bestaat uit een visie, strategische doelen en uitvoeringsagenda. Het programma is in een drietal hoofdlijnen uiteengezet, te weten: vitale, solidaire en gezonde stadsdelen, voldoende geschikte woningen en passende zorg en ondersteuning. Samen met onze in- en externe partners, waaronder corporaties, ontwikkelaars, zorg- en welzijnsorganisaties, worden de opgaven uit het programma verder uitgewerkt. We zetten actief in op het bevorderen van het beter benutten van de bestaande woningvoorraad.  Het programma Wonen en Zorg integreren we in 2025  in de lijnorganisatie.

Daarnaast is er de afgelopen jaren een enorme toename van de instroom van vluchtelingen in onze stad en regio. De huisvesting van statushouders legt een flinke claim op de vrijkomende sociale huurwoningen, evenals de vraag van andere bijzondere doelgroepen. In samen werking met de corporaties werken we aan meer aanbod en alternatieven.

Duurzame deltastad
Het verduurzamen van de woningvoorraad wint aan urgentie. Dit mede als gevolg van de recente energieschaarste en stijgende prijzen. Woningbouw is een aanjager voor de energietransitie in Zwolle. In de Warmtegids laat de gemeente zien in welke richting de energietransitie in de Zwolse wijken gaat plaatsvinden. Daarbij is het wel van belang dat de energietransitie betaalbaar is, met name ook voor de lagere inkomensgroepen. In het scenario  van versterkte groei is het des te meer een uitdaging dat Zwolle zich klimaatadaptief, circulair en natuurinclusief ontwikkelt. De uitdaging ligt hierbij vooral in de bestaande stad en in het bijzonder in de particuliere voorraad. Over de verduurzaming van het corporatiebezit zijn in 2022 landelijke prestatieafspraken gemaakt. De implementatie hiervan is opgenomen in de prestatieafspraken met de Zwolse woningbouwcorporaties en in uitvoering. De corporaties liggen op schema.

Woonvisie Zwolle: Ruimte voor Wonen 2017-2027

Ontwikkelstrategie wonen 2019-2024

Blijven Bouwen: Zwols Actieplan Woningbouw (ZAW)  

Betaalbaarheidsagenda Zwolle 2022

Prestatieafspraken woningbouwcorporaties

• Het team Wonen wordt versterkt met een regisseur woningbouw, adviseur gebiedsontwikkeling en een beleidsmedewerker. De regisseur woningbouw gaat in samenwerking met de programmamanager stedelijke regie sturen op de stedelijke programmering met als doel te komen tot een continu en gelijkmatig programma en de relaties met het rijk. Met de adviseur gebiedsontwikkeling en de beleidsmedewerker leveren we de gewenste bijdrage aan de gebiedsontwikkeling en de implementatie van nieuwe beleid en (Rijks)wetgeving, zoals de Wet Goed verhuurderschap, de Wet betaalbare huur en de Wet versterken regie op de Volkshuisvesting.
• Tot op heden lag het accent toch wel veel op de kwantitatieve woningvraag. In 2024-2025 gaan we in meer invulling geven aan de kwalitatieve woningvraag en in de programmering meer inzetten op onderscheidende woonmilieus en doorstroming. De inzichten van de Stadsbouwmeester worden hierbij eveneens gebruikt.
• We ontwikkelen van WoonInzicht door voor intern gebruik om ook te kunnen sturen op de stedelijke programmering en de productie. Domiportal is in 2024 ingezet door provincie en Concilium om tot gedragen cijfers te komen en om knelpunten in de voortgang van de productie op te lossen. Zwolle participeert hierin als partner binnen het Concilium. In Domiportal geven de markpartijen zelf hun productie voor de komende jaren aan. Knelpunten in de voortgang worden besproken. Hiermee ontstaat er een eenduidig en gedragen beeld voor alle betrokken partijen.
• We stellen een Volkshuisvestingsprogramma op in het kader van de Wet versterking regie op de Volkshuisvesting.

• We werken samen met onze partners, regiogemeenten en provincie aan een evenwichtig woningbouwprogramma. Op stedelijk niveau sturen we op een ongedeelde stad met woningen voor iedereen. Voor iedereen een passend (t)huis. In ons programma vormen de ambities uit de Woonvisie het uitgangspunt. We blijven daarbij goed inspelen op de (toekomstige) woonbehoeften en gewenste woonmilieus.
• Vanuit de Ontwikkelstrategie voeren wij regie in de gebiedsontwikkelingen en projecten om zo voldoende en de juiste woningen toe te voegen aan de woningvoorraad;
• We geven intern en samen met onze partners uitvoering aan Blijven Bouwen : Zwols Actieplan Woningbouw (ZAW) om te zorgen dat de woningbouwproductie op pijl blijft.  De raad wordt twee keer per jaar geïnformeerd over de voortgang en de interventies die gepleegd zijn. We zetten hierbij tevens in op het op orde brengen van het instrumentarium en het afsluiten van een Stadsdeal met de corporaties.
• Door middel van de uitvoering van het actieplan Beter Benutten wordt in samenwerking met de woningcorporaties en de marktpartijen de doorstroming actief gestimuleerd. Doorstroming is een belangrijk middel om steeds meer ouderen en gezinnen in een bij hun omstandigheden en levensfase passend huis te laten wonen.
• We geven uitvoering aan het toekomstbeeld wonen na 2030 als bouwsteen voor de aanvulling op de Zwolse Omgevingsvisie;  
• We stellen samen met onze belangrijkste partners en belanghebbenden in de stad een Huisvestingsverordening op. Focus ligt allereerst op waartoe de gemeente wettelijk verplicht is ten aanzien van urgentieregeling. Parallel daaraan wordt in regionaal verband gewerkt aan de Regionale Huisvestingsverordening.
• We werken aan een langetermijnperspectief voor de vluchtelingenopvang en huisvesting van statushouders;
• We continueren de 'Betaalbaarheidsagenda' aan de hand van drie lijnen: betaalbaar aanbod toevoegen, stimulerende/beschermende maatregelen en nieuwe (snel realiseerbare) concepten.
• Voor de Hogenkamp in Dieze willen we een beroep doen op het Volkshuisvestingsfonds. Dit ten behoeve van een collectieve gebiedsgerichte aanpak, gericht op de verbetering van de bestaande voorraad, toevoeging van betaalbare woningen, klimaatbestendige, duurzame en vitale buurten en wijken;  
• Met regio, provincie en rijk werken we intensief samen op het gebied van de woningbouwprogrammering. Dit mede ter uitvoering van de nationale Bouw- en Woonagenda. Met de provincie Overijssel werken we aan de uitvoering van de Woondeal en Regionale Woonagenda West met Zwolle als centrumgemeente voor de woningbouwopgave. O.a woonzorgvisie en een actieprogramma toekomstgericht bouwen maken hier onderdeel van uit;
• We sturen op de realisatie van nieuwe woonvormen. In de gebiedsontwikkeling Nieuwe Veemarkt creëren we ruimte voor een Wooncoöperatie;  
• Samen met het gemeentelijke energietransitieteam en partners werken we aan het BECK ambitie.

• Het programma Wonen en Zorg stopt als programma en wordt in 2025 opgenomen in de lijnorganisatie.

Doel 6.2.1 Een passend woningaanbod

Investeringsagenda wonen

Wijthmen, anterieure overeenkomst

Westenholte Stins

Voorbereidingskrediet Stilohal

Voorbereidingskrediet Hanzebad

Voorbereidingskrediet aanvraag Volkshuisvestingsfonds

Flex wonen

Voorbereidingskrediet Noordekwartier

Versnelling ontwikkeling Breecamp-West

Scholtenserf

Blijven bouwen Zwols actie

Woonimpuls

Gemeentelijke grondexploitaties Wonen:

* Stadshagen I + II

* Breezicht Zuid

* Breecamp Noord

* Stadshagen 1, Fase 1

* Stadshagen de Tippe

* Stadshagen Breezicht Noord

* Oude Mars

* Nieuwe Veemarkt

* Bos & Buitenplaats