Fysiek domein

We zorgen voor een flexibel maar helder wettelijk kader en adequaat instrumentarium

Vanuit de nieuwe Omgevingswet is een omgevingsvisie en een omgevingsplan, als opvolger van het bestemmingsplan, verplicht. Beide instrumenten geven samen de actuele kaders voor de fysieke leefomgeving, waarbinnen ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk zijn en waaraan wordt getoetst. Hoewel een omgevingsvisie al is vastgesteld, wordt gewerkt aan een aanvulling ervan. De komende periode werken wij actief verder aan het opbouwen van het omgevingsplan. Dit loopt zeker door tot eind 2025, maar zeer waarschijnlijk ook tot in 2026. Bij het omgevingsplan wordt een groot deel van de organisatie van de fysieke leefomgeving betrokken. Een omgevingsplan is immers een integrale regeling voor verschillende aspecten van de fysieke leefomgeving.
De implementatie van de Omgevingswet is weliswaar grotendeels gereed, maar omdat het om een geheel nieuwe wet gaat, is er voorlopig nog behoefte aan kennisdeling, zullen processen worden geëvalueerd en bijgesteld, vinden er aanpassingen plaats op het gebied van ICT enz. Juist omdat er nog problemen waren op het gebied van ICT is er in 2023 ook ingezet op het kunnen werken met de zogenaamde Tijdelijk Alternatieve Maatregelen. Die ingezette procedures lopen in 2025 door en afhankelijk van de stand van de ICT is het nodig daarmee te blijven werken. Ook zijn er nog voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet een aantal bestemmingsplanprocedures ingezet, die door het overgangsrecht ook volgens het oude recht worden afgerond; tot en met een eventuele beroepsgang bij de Raad van State.
Een project dat is gestart om illegale situaties onder de loep te nemen, loopt eveneens door in 2025 en naar verwachting ook in 2026.

Hoofdlijnen en toelichting m.h.o.o Omgevingswet en specifiek het omgevingsplan

Nadere uitwerking nota van uitgangspunten omgevingsplan

Vergunningen, toezicht en Handhaving Beleidsplan Wabo thuistaken 2021-2022

Vergunningen, Toezicht en Handhaving (VTH) Omgevingsrecht jaarverslag 2023 & programma 2024

Afronden van bemmingsplannen en procedure kosten

• We voeren verweer tegen ingediende beroepen tegen bestemmingsplannen op grond van de oude Wet- en regelgeving in verband met de overgangsregeling.
• We verwerken een uitspraak Raad van State, bijvoorbeeld wanneer de bestuurlijke lus wordt toegepast, in een bestemmingsplan, in verband met de overgangsregeling.
• We starten een nieuwe Tijdelijk Alternatieve Maatregel op, zolang het niet mogelijk of om andere redenen onwenselijk is om het gemeentebrede omgevingsplan van rechtswege partieel te herzien.
• We herzien partieel het omgevingsplan volgens de Omgevingswet, zodra dit wel mogelijk en wenselijk is. Dit is mede afhankelijk van de stand van de techniek.

Begeleiding en behandeling van aanvragen omgevingsrecht, incl. vooroverleg en klantvragen

• Het was de bedoeling dat verbouwactiviteiten met ingang van 1 januari 2025 ook onder de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) zouden worden gebracht. Onlangs is duidelijk geworden dat dit op zijn vroegst per 1 juli 2025 plaats gaat vinden. Hierover wordt eind 2024 een besluit genomen.
• Wij verwachten dat het volume van dit werk in 2025 onverminderd groot blijft. Niet aan te geven is wat dit volume zal zijn als gevolg van de onzekerheid over de doorgang van de geplande (woning)bouwplannen. De woningmarkt is de afgelopen periode snel veranderd. De rente is omhoog gegaan en daarnaast zijn de bouwkosten hard gestegen. Bij de vaststellen van het VTH-jaarverslag 2024 en VTH-programma 2025 komen wij hierop terug.
• We begeleiden en behandelen aanvragen omgevingsrecht, inclusief vooroverleg en klantvragen.

Programma Aanpak Stikstof Aanpak Stikstof (doel 6.1.3)

• Het stikstofdossier zal ook in 2025 extra inzet vragen. Wij moeten kunnen acteren op ontwikkelingen in het stikstofdossier en de in ontwikkeling zijnde provinciale en landelijke kaders waar wij met gemeentelijke plannen, projecten en werken mee te maken hebben.

Afronden van bemmingsplannen en procedure kosten

• Nu de Omgevingswet in werking is getreden, kunnen er geen nieuwe bestemmingsplannen meer worden opgestart. Maar lopende procedures worden wel afgerond volgens het oude recht. Een aantal procedures loopt dan ook nog. Zeker procedures die bij de Raad van State terecht komen, kunnen nog tot in 2026 doorlopen.
• Tevens lopen er procedures rondom het vaststellen van een Tijdelijk Alternatieve Maatregel; dit is een omgevingsplan die naast het gemeentebrede omgevingsplan is opgesteld, omdat het wijzigen van het omgevingsplan van rechtswege nog digitale drempels kent.
• We werken verder aan het opstellen van het gemeentebrede omgevingsplan. De verwachting is dat dit zeker ook nog volgend jaar (2025) en het jaar daarop volgend (2026) zal duren voordat het plan vastgesteld zal zijn.

Begeleiding en behandeling van aanvragen omgevingsrecht, inclusief vooroverleg en klantvragen

• Het aantal klantvragen en vooroverlegverzoeken lag in 2023 iets lager dan het geprogrammeerde aantal. In de eerste maanden van 2024 lag het juist weer iets hoger dan in dezelfde maanden vorig jaar. Het  is duidelijk dat deze vorm van dienstverlening in een behoefte voorziet.
• Wat betreft vergunningaanvragen zien wij een lichte stijging in het aantal aanvragen.  Door de inwerkingtreding van de Omgevingswet, inclusief de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) (vooralsnog alleen nieuwbouw), per 1 januari 2024, hebben wij in het laatste kwartaal van 2023 extra aanvragen van initiatiefnemers ontvangen die hun aanvraag nog graag onder het oude wettelijke regime wilden laten vallen. Als voorbeeld meerdere aanvragen voor nieuwbouw woningen in Stadshagen. De behandeling van deze aanvragen loopt door tot zeker medio 2024.    
• We begeleiden en behandelen aanvragen omgevingsrecht, inclusief vooroverleg en klantvragen.

Opstellen, doorontwikkelen, actualiseren en operationaliseren VTH-beleid voor de thuistaken, VTH-programma en VTH-jaarverslag

• Voor het uitvoeren van de VTH-thuistaken is in 2021 uitvoeringsbeleid vastgesteld. In verband met de (verwachte) invoering van de Omgevingswet en Wkb, de  vaststelling  van een nieuw collegeakkoord in 2022 en de noodzaak de risicotool voor de uitvoering van VTH-taken te actualiseren, zijn wij  in 2022 gestart met het vernieuwen van het beleidskader voor de thuistaken. Als tussenproduct is in 2023 een concept handhavingsbeleid Wkb opgesteld, waarvan de uitgangspunten zijn opgenomen in een bijlage bij het VTH omgevingsrecht jaarverslag 2023 & programma 2024.
• Op basis van ervaringen in 2024 met de nieuwe Omgevingswet en Wkb werken wij in 2024 verder aan het actualiseren van het VTH-beleid thuistaken en het  implementeren van dit beleid in de uitvoering. Om de beleids- en uitvoeringscyclus nog beter zichtbaar sluitend te maken, leggen wij in het VTH-programma en jaarverslag daar waar mogelijk een koppeling met het VTH-beleid.

Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG)

• De BAG is onderdeel van de landelijke basisregistraties. Gemeenten zijn bronhouders van de BAG en verantwoordelijk voor het correct opnemen van de gegevens en de kwaliteit ervan. De Basisregistratie Adressen en Gebouwen is via de Landelijke Voorziening beschikbaar voor diverse afnemers. Organisaties met een publieke taak zijn verplicht de authentieke gegevens uit de registraties te gebruiken. Zij moeten kunnen vertrouwen op de juistheid van de gegevens in de BAG.

Programma Aanpak Stikstof Aanpak Stikstof (doel 6.1.3)
De afgelopen jaren hebben Zwolse plannen, projecten en werken doorgang kunnen vinden, waarbij stikstof binnen het plan, of werk inpasbaar gemaakt kon worden. De inzet vanuit onder andere de vakgroep stikstof blijft er op gericht om dat te faciliteren. Dit houdt in:

• actueel houden van het gemeentelijk ecologisch brondocument ten behoeve van toetsing plannen en projecten.
• de stikstoftool ten behoeve van gemeentelijke civiele werken.
• indien nodig zullen andere generieke instrumenten worden ontwikkeld ten behoeve van besluitvorming.   
• capaciteit beleidsadvies stikstof voortzetten.

Omdat het stikstofdossier mede vanwege politieke-bestuurlijke ontwikkelingen (nieuw provinciaal college van Gedeputeerde Staten, nieuw landsregering) nog niet duurzaam stabiel is, blijven bovengenoemde activiteiten nodig om plannen, projecten en werken te faciliteren.

Niet van toepassing

Doel 6.1.3 Wettelijk kader voor de fysieke leefomgeving

Actualisering bestemmingsplan

Bouw - omgevingsweg